Ik zal het nooit vergeten. Tijdens mijn HBO-opleiding – eind jaren tachtig van de vorige eeuw – haalde ik, het braafste meisje van de klas, de woede van een docent op mijn hals omdat ik kritische vragen stelde tijdens zijn communicatieles. We moesten ons in onze communicatie altijd richten op de voorkeursstijlen van degene met wie we communiceerden:
- Is je gesprekspartner auditief ingesteld? Dan sluit je daarop aan, bijvoorbeeld door te zeggen: “Dat klinkt als een klok.
- Is je gesprekspartner visueel ingesteld? Dan is je respons: “Dat ziet er goed uit”
- En als je gesprekspartner kinesthetisch is ingesteld, dan zeg je: “Dat voelt goed.”
Dat ik de richtlijnen van NLP niet klakkeloos aannam, betekende dat ik niet “open stond”, zo zou de docent nog weken in de klas herhalen.
De Kackadorisprijs
Zo’n 30 jaar later, in 2018, wint de HAN (Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) de Meester Kackadorisprijs1 voor het aanbieden van twee opleidingen in kwakzalvermethoden, waaronder… NLP.
De HAN is echt niet de enige HBO-opleiding die nog altijd dubieuze methoden doceert. En ook in de beroepspraktijk profileren nog steeds vele professionals zich met NLP, van therapeuten, massage & healingpraktijken en Inspirational Influencers, tot P&O partners en (loopbaan)coaches.
Wat is NLP?
NLP staat voor Neuro Linguistisch Programmeren en gaat over:
- Neuro: de interactie tussen de zintuigen, het centrale zenuwstelsel en het brein.
- Linguïstisch: taal en communicatie, waaronder non-verbale signalen en lichaamshouding.
- Programmeren: herkennen en herprogrammeren van denkwijzen en automatismen.
Een pragmatische aanpak om je eigen stemmingen, gedrag en gedachten te beïnvloeden en om overtuigend met anderen te communiceren. In de jaren 70 van de vorige eeuw ontwikkelden Grinder2 en Bandler3 NLP, in de jaren negentig werd het mateloos populair dankzij Emiel Ratelband’s “Tjakka”.
Niet verrassend
Het klinkt allemaal erg wetenschappelijk, maar veel beweringen blijken ongefundeerd4 en in tegenspraak met wat we nu weten over hoe ons brein werkt. Behaalde successen met NLP kunnen dan ook voornamelijk worden toegeschreven aan het placebo effect, een echt psychologisch effect dat bij alle therapieën optreedt, ook als de methode niet deugt. Het heilige vertrouwen dat de NLP master in zijn methodiek heeft, zal het vertrouwen wekken dat de methode werkt en daarmee het placebo-effect in de hand werken.
Niet verrassend waar NLP eindigt op onze Piramide van betrouwbaarheid:
Wel verrassend
Richard Engelfriet, kritisch auteur over succesformules en managemenreligies, verbaast zich in zijn blog5 over het veelvuldig gebruik van NLP. De HAN staat nog steeds volledig achter hun keuze om NLP te doceren, met als belangrijkste argumenten:
- dat zij nauw aansluiten op de vraag uit het werkveld;
- er wel degelijk wetenschappelijk bewijs is;
- er meer tussen hemel en aarde is dat effect kan sorteren;
- zij hun studenten met NLP goede beroepsvaardigheden aanleren.
Andere argumenten waarom je als “master” NLP blijft gebruiken:
- het is een pragmatische, eenvoudig toe te passen methodiek die snel resultaat beoogt;
- het klinkt wetenschappelijk, dat “verkoopt” en staat goed op je cv;
- als je duizenden euro’s hebt geïnvesteerd in de nlp-masteropleiding, dan kan het niet anders dan een goede methode zijn;
- elk behaald succes versterkt je grenzeloze vertrouwen;
- afhankelijk van je voorkeursysteem klinkt het goed, voelt het goed of ziet het er goed uit.
Bronnen
- https://www.kwakzalverij.nl/nieuws/hogeschool-arnhem-nijmegen-han-wint-kwakzalversprijs-2018/
- https://nl.wikipedia.org/wiki/John_Grinder
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Richard_Bandler
- https://skepsis.nl/nlp/
- https://www.linkedin.com/pulse/neuro-lingu%25C3%25AFstisch-programmeren-nlp-heeft-net-zoveel-te-engelfriet/
Proclaimer
Kennis is steeds in ontwikkeling. Theorieën worden gevormd, onderzocht, bevestigd en soms weer verworpen. Instrumenten en methoden worden ontwikkeld en in de praktijk en wetenschappelijk getoetst. Methoden en instrumenten op basis van ondeugdelijke theorieën, horen sowieso niet thuis in de praktijk van een professional die evidence based wil werken. Via deze serie blogs vatten we samen welke kennis wij op dit moment beschikbaar hebben over de instrumenten waar we mee werken. Een overzicht van de resultaten van ons speurwerk vind je op de gouden, groene en zwarte lijst voor coaching. Maar ook wij maken fouten en missen soms nieuwe informatie. Klopt onze conclusie niet, of zien we bepaalde bronnen over het hoofd, dan horen we dat graag op blog@idplein.nl.
