Wat stelt de zelfdeterminatie theorie?
Competentie, verbondenheid en autonomie, dat zijn de drie basisbehoeftes om de juiste motivatie te bereiken voor optimale groei en prestaties. Intrinsieke motivatie, voor iets wat je zelf interessant of leuk vind, is sterker dan extrinsieke motivatie, iets doen om een gewenste situatie te bereiken of een ongewenste te voorkomen. Hoe werkt de zelfdeterminatie theorie?
Mensen hebben het in zich om succesvol te kunnen zijn. Intrinsieke motivatie is de belangrijkste reden waarom wij ons ontwikkelen. Hoe sterk iemands intrinsieke motivatie is, hangt af van:
- Competenties: het vermogen een taak met de juiste kennis en vaardigheden te verrichten.
- Autonomie: de drang om een activiteit naar eigen kunnen uit te voeren en invloed te hebben over wat iemand zelf doet.
- Verbondenheid: de wens om positieve relaties met anderen op te bouwen.
Het voldoen aan deze basisbehoeftes is voorwaarde om de opgedane kennis te kunnen integreren in de al aanwezige kennis. Dit proces van informatie ordenen en in verband brengen, is weer noodzakelijk om goed te kunnen functioneren. Via het proces van internalisatie maken we ons de waarden en normen van onze omgeving eigen. Autonomie en verbondenheid versterken dit proces.
Consequentie voor loopbaancoaching
Om een goed resultaat te behalen met coaching is het essentieel dat de coachee gemotiveerd is. Deze theorie is daarom heel bruikbaar bij loopbaancoaching. De coach kan:
- interesse opwekken door aan te sluiten op de intrinsieke motivatie,
de autonomie respecteren en keuzevrijheid bevorderen, - investeren in de relatie met de coachee, bijvoorbeeld door het geven van positieve feedback en erkennen van diens emoties,
- omgang stimuleren met belangrijke personen uit de omgeving van de coachee.
Kritiek
De theorie stelt dat motivatie overwegend intrinsieke of extrinsieke van aard is. Het is echter goed denkbaar dat iemand voor een bepaalde taak zowel intrinsieke als extrinsieke motivatie ervaart. Zeker als het verschillende taken betreft. Iemand kan intrinsieke motivatie hebben voor bijvoorbeeld voetbal maar een extrinsieke motivatie voor wiskunde. Er is Canadees onder 1500 basisschoolleerlingen onderzoek dat suggereert dat intrinsieke motivatie nog niet leidt tot betere prestaties. Zoals altijd geldt hier ook, meer onderzoek zal duidelijk moeten maken hoe die relatie tussen motivatie en prestaties nu feitelijk ligt.
Conclusie
De zelfdeterminatietheorie is vaak gerepliceerd en getest. Uit deze testen kwam een herhaaldelijk positief resultaat. Hierdoor kan er geconcludeerd worden dat de zelfdeterminatietheorie een betrouwbare theorie is. Er is dan ook gekozen om de theorie op nummer 3 te zetten van de piramide van betrouwbaarheid.
Auteur(s)
Dit blog is geschreven door Maarten Freriks, Leontine van Gelderen en Tobias Giger.
Bronnen
Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). Self-determination theory: A macrotheory of human motivation, development, and health.
J Teixeira, P., V Carraça, E., Markland, D., N Silva, M., & M Ryan, R. (2012). Exercise, physical activity, and self-determination theory: A systematic review. Geraadpleegd op 26 oktober 2018, van https://ijbnpa.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/1479-5868-9-78
Visser, C. (2018, 27 oktober). Meta-analyse van het effect van ZDT-technieken op motivatie voor gezond gedrag. Geraadpleegd op 29 oktober 2018, van https://progressiegerichtwerken.nl/meta-analyse-van-het-effect-van-zdt-technieken-op-motivatie-voor-gezond-gedrag/
Proclaimer
Kennis is steeds in ontwikkeling. Theorieën worden gevormd, onderzocht, bevestigd en soms weer verworpen. Instrumenten en methoden worden ontwikkeld en in de praktijk en wetenschappelijk getoetst. Methoden en instrumenten op basis van ondeugdelijke theorieën, horen sowieso niet thuis in de praktijk van een professional die evidence based wil werken. Via deze serie blogs vatten we samen welke kennis wij op dit moment beschikbaar hebben over de instrumenten waar we mee werken. Een overzicht van de resultaten van ons speurwerk vind je op de gouden, groene en zwarte lijst voor coaching.
Maar ook wij maken fouten en missen soms nieuwe informatie. Klopt onze conclusie niet, of zien we bepaalde bronnen over het hoofd, dan horen we dat graag op [email protected].
