Welkom, lieve lezers, in de wondere wereld van re-integratie, waarbij we vandaag een kritische blik werpen op het fenomeen van systemisch werken. Ja, je hoorde het goed – het magische systeemgedoe waarbij we allemaal onze innerlijke familie moeten omarmen, onze organisatie opstellen als een bordspel en onze problemen toeschrijven aan onzichtbare dynamieken die alleen de ‘experts’ kunnen zien. Laten we ons riemen vastmaken, want we gaan een ritje maken door de absurditeit van systemisch werken in re-integratie.
Laten we beginnen met het klassieke ritueel van de familieopstellingen, waarbij de re-integratiecoach ons aanmoedigt om ons te verbeelden dat onze familieleden rond ons staan als pionnen op een schaakbord. “Voel de energie stromen,” zeggen ze. “Visualiseer de dynamieken,” fluisteren ze. Maar laten we eerlijk zijn, hoeveel van ons hebben echt behoefte aan deze psychodrama’s om ons te vertellen dat we een moeilijke relatie hebben met onze vader of dat onze tante altijd al te veel in ons leven heeft willen sturen?
En dan hebben we de organisatieopstellingen, waarbij we onze collega’s en managers opstellen als figuurtjes op een speelbord om de onderliggende machtsdynamieken bloot te leggen. “Voel de hiërarchie,” roept de coach. “Zie de verborgen agenda’s,” mompelen ze. Maar laten we eerlijk zijn, als we echt willen weten wie de koffiemachine het vaakst gebruikt zonder bij te vullen, hebben we geen systemische rituelen nodig – we hebben alleen maar een rondje in de kantine nodig.
Natuurlijk, laten we niet vergeten de blinde vlekken van het systemisch denken te bespreken – de neiging om elk probleem toe te schrijven aan verborgen dynamieken en onderliggende structuren, terwijl we de eenvoudige waarheid over het hoofd zien. “Het ligt niet aan jou, het ligt aan de familie-energieën,” zeggen ze. Maar laten we eerlijk zijn, soms is het gewoon een slecht geval van maandagochtendblues en heeft het niets te maken met de intergenerationele trauma’s van je overgrootvader.
Last but not least, laten we het hebben over de sektarische sfeer die soms gepaard gaat met systemisch werken – de neiging om in een echokamer van gelijkgestemden te belanden die allemaal geloven dat het antwoord op al onze problemen ligt in de diepten van het systeem. “Alles is verbonden,” mompelen ze. “We zijn allemaal één,” fluisteren ze. Maar laten we eerlijk zijn, soms is een simpele brainstormsessie met een kop koffie en een paar post-its alles wat we echt nodig hebben om tot een oplossing te komen.
Laten we niet vergeten dat terwijl we de diepten van het systeem verkennen, het belangrijk is om met beide voeten op de grond te blijven staan en ons gezonde verstand te gebruiken. Want soms, gewoon soms, is een beetje gezond verstand alles wat we nodig hebben om vooruit te komen in de gekke wereld van re-integratie.
